Prostaatkanker
Op deze pagina vindt u actuele informatie over:
- Prostaatkankerstudies
- Wat is prostaatkanker?
- Risicofactoren prostaatkanker
- Symptomen prostaatkanker
Prostaatkankerstudies
Er zijn binnen Stichting DUOS continu tussen de 10 en 15 fase 2 en/of fase 3 Prostaatkankerstudies (klik hier voor de actuele lijst) waarbij meestal onderzoek plaatsvindt naar nieuwe geneesmiddelen (soms zijn er ook zogenoemde Registratiestudies). Studies vinden over het algemeen plaats voor personen met mCRPC (gemetastaseerd Castratie-Resistent ProstaatCarcinoom). Voor meer informatie over: protocol, in- en exclusiecriteria, deelnemende ziekenhuizen en contactpersonen klik op Prostaatkanker-studies.
Er zijn altijd medische voorwaarden voor behandeling in onderzoekverband. Omdat deelname aan een studie alleen goed mogelijk is na beoordeling van de medische gegevens, is het wenselijk dat de behandelend arts bij een eventuele verwijzing de relevante medische gegevens overlegt. Afhankelijk van regels binnen uw ziekenhuis en bestaande afspraken met het ontvangende ziekenhuis kan het zijn dat daarvoor eerst uw toestemming wordt gevraagd. Voor eerste oriënterende vragen over studies: communicatie@stichtingduos.nl. Of stel uw vraag via het Prostaatkanker Forum.
- Voor ontwikkelingen rond (nieuwe) studies, schrijft u zich in voor de wekelijkse DUOS nieuwsbrief.
- Wilt u meer algemene informatie over deelname aan wetenschappelijke studies? U vindt dit onder meer in de KWF brochure ‘Onderzoek naar nieuwe behandelingen van kanker’
- Meer achtergrondinformatie over studies? Lees: ‘Zijn alle uro-oncologische studies DUOS studies?’
- Kijken hoe anderen deelname aan studies ervaarden? Er zijn verschillende films over dit onderwerp op het DUOS YouTube Kanaal.
Wat is prostaatkanker?
Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij Nederlandse mannen. Het aantal nieuwe patiënten met prostaatkanker in een jaar (incidentie) is in de afgelopen 30 jaar gestegen van ruim 4.000 naar rond de 13.600 in 2019. Meer dan de helft van de patiënten is bij diagnose ouder dan 70 en ruim 10% ouder dan 80 jaar. Lees ook: Overlevingscijfers 2021.
Prostaatkanker heeft een heel divers beloop; sommige prostaatkankers groeien zeer langzaam, andere hebben een agressiever beloop. Beide vormen kunnen echter uitzaaiien naar lymfeklieren, botten of weke delen (organen). Uitzaaiingen (metastasen) naar longen of lever komen wat minder vaak voor. Over de oorzaken van prostaatkanker is nog weinig met zekerheid bekend. Wel is er bij 5% tot 10% van de mannen sprake van een erfelijke aanleg.
Lees meer over erfelijke aanleg:
Risicofactoren prostaatkanker
| Factor | Bewijslast |
| Leeftijd | zeker |
| Genetische factoren | vrij zeker |
| Mannelijke geslachtshormonen | vrij zeker, precieze rol onduidelijk |
| Calcium
| waarschijnlijk |
Leeftijd, hormonen en genetische factoren zijn belangrijke risicofactoren voor het ontstaan van prostaatkanker. Het is (vrij) zeker dat deze factoren een rol spelen bij het ontstaan van prostaatkanker.
Hoewel de precieze rol van hormonen bij het ontstaan van prostaatkanker nog niet bekend is (Debes & Tindall, 2002), is een verband tussen mannelijke geslachtshormonen (androgenen) en prostaatkanker aannemelijk. Zo is bij mannen bij wie vóór de puberteit de testes zijn verwijderd, nog nooit prostaatkanker ontdekt. Daarnaast is de groei van prostaattumoren sterk hormoonafhankelijk, zelfs bij relatief lage androgeenwaarden. Tenslotte lijken de (oncogene) producten van genfusies mede onder invloed van androgenen te ontstaan (Nelson et al., 2011; Bartek et al., 2010).
Hoge calciuminname mogelijk risicoverhogend
Er zijn ook voedingsmiddelen die het risico op prostaatkanker waarschijnlijk verhogen, zoals voeding rijk aan calcium en het veelvuldig gebruik van melk- en zuivelproducten (WCRF/AICR, 2007; Allen et al., 2008; Giovannucci et al., 2006; Chan et al., 2001; Mitrou et al., 2007). Er zijn ook studies die dit verband niet hebben gevonden (Schuurman et al., 1999; Koh et al., 2006). Over het algemeen wordt verondersteld dat er alleen bij een zeer hoge inname (meer dan 2,0 gram calcium per dag) sprake is van een risicoverhogend effect van calcium op prostaatkanker (Rodriguez et al., 2003). De voedselconsumptiegegevens over de periode 2007-2010 laten zien dat de dagelijkse mediane inname van calcium door Nederlandse mannen in de leeftijd van 51-69 jaar 1,1 gram is (van Rossum et al., 2011), wat aanzienlijk lager is.
TIP: Lees het nieuwsbericht over (on-)vermijdelijke risicofactoren bij prostaatkanker
Symptomen prostaatkanker
Aanvankelijk geeft prostaatkanker vaak alleen wat geringe plasproblemen, zoals het gevoel vaker te moeten plassen. Een arts kan bepalen of de prostaat is vergroot. Ook kan hij controleren of PSA (Prostaat Specifiek Antigeen) verhoogd in het bloed aanwezig is. Daarnaast geeft een prostaatbiopt (weefselonderzoek, lees: Wat is een prostaatbiopsie?) een indicatie over goed- of kwaadaardigheid.
Na diagnose wordt een stadium-indeling van de prostaatkanker gemaakt met behulp van PSA, TNM indeling en Gleason score. Hoe deze indeling wordt gemaakt en wat deze impliceert, leest u hier.
TIPS
Stichting DUOS heeft een Forum, met mogelijkheden voor een digitale second opinion.
Een patiëntenorganisatie die voorlichting geeft en belangen behartigt, is de Prostaatkankerstichting.
Wilt u op de hoogte blijven van de ontwikkelingen rond (nieuwe) studies, schrijft u zich dan in voor de wekelijkse DUOS nieuwsbrief.
Wilt u weten wat de kwalificaties zijn voor een ‘goed’ ziekenhuis bij prostaatcarcinoom? Lees dan Wat zijn goede ziekenhuizen bij uro-oncologische tumoren?